Bir cümlede belirtilen eylemin gerçekleştirilme veya gerçekleştirilmeme amacını belirten ifadelere amaç sonuç cümleleri denir. Amaç - sonuç cümlelerinde belirli bir hedef, gaye vardır. Söz konusu eylem bu hedefe ulaşmak için gerçekleştirilir veya gerçekleştirilmez. Amaç sonuç örnekleri üzerinden konuyu inceleyelim.
Amaç - Sonuç Cümleleri Örnekler
- Saçlarımı kestirmek için kuaföre gittim.
- Okula gitmek için yola çıktım.
- Sınavda başarılı olayım diye birçok deneme çözdüm.
- Beşiktaş'a geçmek için vapura bindim.
- İyileşmek için ilaçlarını içti.
- Odasını boyamak için fırça aldı.
- Kahve içmek için bir kafeye oturdu.
- Kitabı daha rahat okumak için akşamı bekledi.
- Filmi izlemek için Netflix'i açtı.
- Sabah erken uyanayım diye alarm kurdum.
- Kedilere mama vermek için kapının önüne çıktı.
- Proje ödevini tamamlamak için bir afiş hazırladı.
- Yukarı çıkmak için asansörü kullandı.
- Zayıflamak için diyet yapıyor.
- Adresi bulabilmek için navigasyonu açtı.
- Arkadaşlarıyla buluşmak için evden çıktı.
Amaç - Sonuç ve Neden - Sonuç Cümleleri Arasındaki Fark Nedir?
Cümlede anlam ilişkileri konusunda sıklıkla karıştırılan iki kavram olan amaç - sonuç ve neden - sonuç cümleleri arasındaki fark, cümleye sorulan sorularla bulunur. Bu farkı anlayabilmek için önemli olan öncelikle cümledeki eylemi bulmaktır. Daha sonra eylemin bir nedenden dolayı mı yoksa bir amaçtan dolayı mı gerçekleştiği belirlenir. Bunu belirlemek için cümleye ''Hangi amaçla?'' ve ''Hangi nedenle?'' soruları sorulur. Örnek cümleler üzerinden inceleyelim.
- Saçlarım ıslak olduğu için dışarı çıkmadım. (Neden-sonuç)
- Saçlarımı ıslatmak için sprey kullandım. (Amaç-sonuç)
İlk cümleye önce ''Hangi amaçla?'' sonra ''Hangi nedenle?'' sorusunu soruyoruz. İlk soruya cevap alamazken ikinci soruya cevap alıyoruz. Demek ki bu cümlede ''dışarı çıkmama'' eyleminin ''nedeni'' yani gerekçesi belirtilmiş.
İkinci cümleye önce ''Hangi amaçla?'' sonra''Hangi nedenle?'' sorularını soralım. Bu cümlede her iki soruya da cevap alıyoruz. Ancak ikinci soruya aldığımız cevap yine cümlenin amacını belirtiyor.
- Hangi amaçla sprey kullandın?
Cevap: Saçlarımı ıslatmak için.
- Hangi nedenle sprey kullandın?
Cevap: Saçlarımı ıslatmak için.
Görüldüğü gibi aslında ''Hangi nedenle?'' sorusuna cevap alıyormuşuz gibi görünse de yine sadece eylemin amacını öğreniyoruz. Bu cümleye neden sonuç cümlesi diyebilmemiz için saçların neden ıslatıldığına dair bir cevap almamız gerekirdi. Bu durumda cümleye doğrudan amaç sonuç cümlesi diyebiliriz. Çünkü verilen eylemin amacı belirtilmiş ancak gerekçesi belirtilmemiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorum Bırak