Gerçek Anlam Nedir?

Gerçek anlam, bir sözcüğün sözlükte yer alan ve sözcük tek başına incelendiğinde akılda canlanan ilk anlamı veya anlamlarına denir. Sözcüğün tek başına incelenmesi detayı gerçek anlamı diğerlerinden ayırt etme konusunda önemli bir detaydır. Çünkü sözcük herhangi bir cümle ya da paragrafın içerisinde kullanıldığında farklı anlamları da karşılayabilir. Ancak gerçek anlamlı sözcükler ya da gerçek anlamıyla kullanılan sözcükler cümle içine girmeden ve bağlamdan bağımsız düşünüldüğünde akla gelen ilk anlamlardır.

Gerçek Anlamlı Sözcükler

Gerçek anlam örnekleri verilirken bir sözcüğün mecazlı söyleyişten uzak, herhangi bir terimi ifade etmeyen tüm anlamları ele alınır. Sözcükte çok anlamlılık olabileceği için bir sözcüğün birden fazla hatta onlarca farklı gerçek anlamı olabilir.

Gerçek anlamıyla kullanılan sözcüklerin yanı sıra gerçek anlamlı cümleler de ayrı bir başlıkta incelenmelidir.

Bir sözcüğün akılda uyandırdığı ilk anlama gerçek anlam denir, demek çok anlamlı sözcükler için her zaman geçerli olmayabilir. Birden fazla gerçek anlamı olan sözcüklerde sözcüğün tüm gerçek anlamları bu tanıma dahil edilip örnek gösterilebilir. Ancak burada önemli olan amaçtır. Eğer amaç sözcüğün gerçek anlam mecaz anlam ayrımını yapabilmekse bu oldukça kolaydır. Mecazlı söyleyişin olmadığı, herhangi bir benzetme ilgisi ile oluşmayan anlamlar, sözcüğün gerçek anlamlarıdır. Fakat amaç sözcüğün gerçek anlamları arasında bir ayrım yapmak ve gerçek anlamlarından hangisi ile kullanıldığını bulmaksa bağlamı yani cümleyi dikkatli bir şekilde incelemek gerekir.

Gerçek Anlam Örnekler

Dilimizdeki birçok sözcüğün birden fazla gerçek, mecaz ve terim anlamı vardır. Sözcüğün gerçek anlamı ile kullanıldığını ya da gerçek anlamlarından hangisi ile kullanıldığını anlayabilmemiz için içinde bulunduğu cümleye yani bağlama bakmamız gerekir. LGS Türkçe çıkmış sorular incelendiğinde de bu tip anlam özelliği sorularında sözcüklerin her zaman bir bağlam içerisinde verildiği görülür. LGS Türkçe örnek sorular da aynı şekilde bağlamdan hareketle yorumlanabilecek sözcükte anlam soru tiplerini içerir. Aşağıdaki örneklerle gerçek anlam konusunu inceleyelim.

Örnekler:

''Çıkmak'' sözcüğünün gerçek anlam mecaz anlam özelliklerini ve çok anlamlılık yönünü örnekler üzerinden detaylandıralım:

• Güneş batmak üzereyken evden çıktık. (içeriden dışarıya gitmek - gerçek anlam)
• Bugün yaptığımız toplantıdan da verimli bir sonuç çıkmadı. (elde edilmek, sağlanmak - gerçek anlam)
• O kumaştan iki elbise çıktı. (yetişecek ölçüde olmak - gerçek anlam)

Örneklerde de görüldüğü gibi gerçek anlam her ne kadar ''sözcüğün akılda canlanan ilk anlamı'' olarak tanımlansa da bir sözcük için birçok kişinin aklında sözcüğün farklı gerçek anlamları canlanabilir. Bu nedenle bu tanımı ezberlemek yerine sözcüğün mecazsız, terimsiz bir şekilde kullanılmış olmasından yola çıkmak daha pratik bir çözümdür. Sözcükte anlam soruları nasıl çözülür sorusunun cevabı tartışmalı olabilecek tanımları ezberlemek değildir. Sözcükte anlam soruları, yorum yaparak ve ifade edilen kavramları iyi anlayarak çözülür.

Gerçek Anlam Mecaz Anlam Ayrımı

Gerçek anlam mecaz anlam arasındaki ayrım en kolay sanatsal bir söyleyiş ve benzetme ilgisi kurulup kurulmadığına bakılarak yapılır. Mecaz Anlam Nedir? içeriğinde detaylı bir şekilde anlatıldığı gibi mecazlı söyleyişin bazı püf noktaları ve belirtileri vardır. Bunları göz önünde bulundurarak mecaz anlamı belirlemek ve gerçek anlamıyla kullanılan sözcükleri bunlardan ayırmak diğer ezberlenmiş yöntemlerden çok daha kolaydır. Bu durumu örnekler üzerinden inceleyelim.

Örnekler:

• Ormandaki taşlı yolda uzun bir yürüyüş yapmıştık. (Gerçek)
• Bu işi daha kolay halletmenin bir yolu olduğunu biliyordu. (Mecaz)

İlk örnekte ''yol'' sözcüğü ''karada yürümeye uygun yer'' anlamında yani gerçek anlamıyla kullanılmış, ikinci cümlede ise bir hedefe ulaşılması için uygulanması gereken yöntem bu anlamı karşılayan ''yol'' kavramına benzetilmiştir. Dolayısıyla ikinci örnekte ''yol' sözcüğü benzetme ilgisi kurularak mecaz anlamıyla kullanılmıştır.

Sözcükte anlam konu anlatımı giriş içeriğini okuyarak gerçek anlam konusunu pekiştirebilirsiniz.